فارسی
گروه استان‌های خبرگزاری آنا - احسان عربی مفرد؛ مریم كیابد ورودی سال ۱۳۹۴، اواخر مهر ۹۸به‌عنوان نخستین دانشجوی مقطع دكتری مهندسی كامپیوتر دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد با راهنمایی محمد نادری دهكردی موفق به دفاع از رساله و پایاننامه خود شد.
تحقیقات این دانشجو در حوزه حریم خصوصی در شبكه‌های اجتماعی بوده که با سخت‌کوشی، سرعت عمل همراه با دقت در روند انجام تحقیق و پیگیری مستمر، موفق به پایان به‌موقع دوره تحصیلات مقطع دكتری شده و داوران به‌اتفاق آرا نامبرده را شایسته دریافت دانشنامه دكتری دانستند.
بر اساس نگارش این رساله دکتری، با گسترش شبکه‌های اجتماعی و افزایش داده‌های افراد در پایگاه داده‌های دیگر، امکان کاوش این داده‌ها و استخراج الگوهای مفید از آن‌ها امکان‌پذیر است. به‌منظور ممانعت از آشکارسازی این اطلاعات از الگوریتم‌هایی استفاده می‌شود که روی حریم خصوصی افراد متمرکز می‌شود و به‌این‌ترتیب، کاربران می‌توانند با احساس امنیت کامل در شبکه‌های اجتماعی فعالیت کرده و یا اطلاعات خود را در اختیار سازمان‌های مختلف قرار دهند.
یکی از این شبکه‌های اجتماعی، شبکه‌های مبتنی بر مکان است كه کاربران در این شبکه می‌توانند از حضور دوستان خود در منطقه خاص اطلاع پیدا کنند؛ بنابراین اطلاعات اصلی ذخیره‌شده در این شبکه‌ها، مکان کاربر است.
مریم كیابد درباره محور تحقیقات خود در پایاننامه دکتری به خبرنگار آنا می‌گوید: «امروزه محبوبیت رو به رشد شبکه‌های اجتماعی منجر به بروز مشکلاتی شده است. ازجمله این مشکلات می‌توان مدیریت اطلاعات حساس کاربران را نام برد. اطلاعات حساس کاربران، اطلاعاتی هستند که کابران تمایلی به آشکارشدن آن‌ها برای دیگران ندارند.»
دانش‌آموخته دكتری مهندسی كامپیوتر دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد می‌افزاید: «از آنجا که شبکه‌های اجتماعی معمولاً شامل اطلاعات شخصی است در زمان انتشار داده‌های موجود در شبکه اجتماعی، نگرانی‌هایی در مورد حریم خصوصی کاربران وجود دارد.»
وی با بیان این‌که حذف ساده همه اطلاعات شخصی از گراف شبکه اجتماعی مانند نام و کد ملی برای حفظ محرمانگی کاربران در شبکه اجتماعی کافی نیست، اظهار می‌کند: «در واقع، فرد قربانی می‌تواند توسط ویژگی‌های ساختاری گراف شبکه اجتماعی قابل شناسایی باشد و به این ترتیب تمام اطلاعات حساس او که در شبکه اجتماعی ذخیره شده است، آشکار می‌شود.»
ارائه الگوریتم‌هایی برای حفاظت کاربران در برابر حملات ساختاری
کیابد، هدف این پایاننامه را ارائه الگوریتم‌هایی برای حفاظت کاربران در برابر حملات ساختاری به‌گونه‌ای که حریم خصوصی آن‌ها تضمین شود، دانسته و می‌گوید: «برطرف‌کردن نگرانی‌های کاربران در مورد حریم خصوصی آنان به‌همراه افزایش امکانات ارائه‌شده به کاربران، حاصل پایان‌نامه‌ای است که می‌تواند دگرگونی‌های زیادی در حوزه خدمات ارائه‌شده به کاربران شبکه اجتماعی به‌وجود آورد.»
این دانش‌آموخته دكتری مهندسی كامپیوتر با بیان این‌که نقض حریم خصوصی کاربران نتیجه آشکارسازی اطلاعات حساس آنان در شبکه اجتماعی است، خاطرنشان می‌کند: «اطلاعات حساس، اطلاعاتی در مورد کاربران است که آنان تمایل به آشکارشدن این اطلاعات برای دیگران ندارند. این اطلاعات می‌تواند از طریق کاوش داده‌های واردشده توسط کاربر در شبکه اجتماعی قابل استنتاج باشد.»
وی یادآور می‌شود: «از طرفی، کاوش داده‌های واردشده توسط کاربر می‌تواند در راستای ارائه امکاناتی به کاربران مانند یافتن شغل مورد علاقه خود و یا کتاب‌ها و مقالات منتشر شده در زمینه فعالیت شغلی کاربران مورد استفاده قرار گیرد.»
فراهم‌آوری امکانات بیشتر برای کاربران
به گفته دانش‌آموخته دكتری مهندسی كامپیوتر دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد با استفاده از تکنیک‌های ارائه‌شده در این پایاننامه، می‌توان بدون نقض حریم خصوصی کاربران، داده‌های آنان را مورد کاوش قرار داد و در نتیجه امکانات بیشتری برای کاربران فراهم کرد.
کیابد با بیان این‌که تکنیک‌های ارائه‌شده از گمنام‌سازی هویت کاربران به‌منظور حفظ اطلاعات حساس آنان استفاده می‌کند به آنا می‌گوید: «اعمال این تکنیک‌ها بر روی اطلاعات کاربران زمان اجرا و مصرف، حافظه کمی دارد و علاوه بر تضمین حریم خصوصی کاربران، اختلالی در نتایج کاوش داده‌های آنان و در نتیجه خدمت‌رسانی بیشتر به کاربران شبکه اجتماعی به‌وجود نمی‌آورد.»
آنچه باید توجه کرد این است که مقدار تغییر اعمال‌شده به گراف شبکه اجتماعی باید کمینه باشد تا سودمندی گراف برای انجام عملیات داده‌کاوی حفظ شود، بنابراین چالش اصلی، ارائه الگوریتم‌هایی برای حفظ حریم خصوصی است که بتوانند سودمندی گراف را حفظ کنند.
