گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی در سال ۱۴۰۰به ایستگاه هشتم خود رسید و از آنجایی که حوزه علمی، پژوهشی و فناوری برای این دانشگاه از اهمیتی خاص و ویژه‌ برخوردار بوده و تاکنون هفت دوره از این جشنواره به مناسبت هفته پژوهش و فناوری برگزار شده است، برگزاری هشتمین دوره به‌دلیل شرایط کرونایی کشور به‌تعویق افتاد و تصمیم گرفته شد هفتم اردیبهشت‌ جاری به‌صورت مجازی و حضوری محدود از برگزیدگان برگزار شود تا تداخلی با دوره نهم هم نداشته باشد.

جشنواره هشتم اما تفاوت‌هایی با دوره‌های قبل داشت و با افزایش دوبرابری مجموع جوایز نقدی به‌منظور افزایش‌ انگیزه برای تلاش و فعالیت‌های پژوهشی و فناورانه اعضای هیئت‌ علمی دانشگاه همراه بود و شورای سیاستگذاری جشنواره با افزایش جایزه نقدی پژوهشگران برتر به میزان ۲۵۰درصد و فناور برتر به میزان ۳۰۰درصد موافقت کرد تا جایی که جوایز پژوهشگران برتر از ۱۰میلیون تومان در سال گذشته به ۲۵میلیون تومان و فناور برتر از ۵میلیون به ۱۵میلیون تومان افزایش پیدا کرد و جوایز نقدی سایر برگزیدگان نیز رشد خوبی داشت.

از دیگر تفاوت‌های این جشنواره با دوره‌های قبل اضافه‌شدن هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی و مجلات به برگزیدگان دوره هشتم جشنواره به پیشنهاد معاونت موضوعی علوم انسانی و هنر و دیگری تجلیل از آزمایشگاه‌هایی که استاندارد ISO ۱۷۰۲۵را دریافت کرده بودند، بود.

در هشتمین جشنواره فرهیختگان ۲۲استان و ۳۹واحد دانشگاهی (استان‌های تهران، اصفهان و آذربایجان‌شرقی با بیشترین برگزیده) حضور پیدا کردند که پراکندگی خوبی بین برگزیدگان صورت گرفت و ۷۲۰اثر به جشنواره ارسال شد؛ البته با حوزه‌های بررسی‌ شده توسط سازمان مرکزی مانند مراکز تحقیقاتی، مراکز رشد، سراهای نوآوری، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، مدارس سما و ... مجموع آثار و زیرساخت‌ها به‌حدود یک‌هزار و ۹۰۰رسید و از هفت پژوهشگر برتر و یک فناور برتر دعوت شد تا به نمایندگی از طرف دیگر برگزیدگان در مراسم اختتامیه و تجلیل حضور پیدا کنند.

کمیته داوران سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با ترکیب بیش از ۳۰نفر از اعضای هیئت‌ علمی و همکاری معاونت‌های مربوط، مرحله نهایی بررسی منتخبان استان‌های دانشگاه در هشتمین جشنواره فرهیختگان را انجام دادند و افراد برتر در حوزه‌های مختلف (۷۱برگزیده در ۲۷محور پژوهشی و ۹تقدیری) انتخاب شدند.

تحقیقات اعضای هیئت‌ علمی اعم از طرح‌های پژوهشی، پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها -که به فناوری خاص رسیده است-، کتاب، اختراع، اکتشاف، نوآوری، عضویت در مجلات علمی، عضویت در هیئت تحریریه نشریات علمی، میزان ارجاعات به مقالات فرد و ... از شاخص‌های انتخاب برگزیدگان این جشنواره بود که در حوزه پژوهشگر برتر مورد بررسی قرار گرفت.

دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد در جشنواره هشتم چگونه برتر شد؟

در حوزه زیرساخت‌ها، مراکز تحقیقاتی، آیین‌نامه ارزیابی و رتبه‌بندی مراکز و در حوزه مراکز رشد، آیین‌نامه ارزیابی و رتبه‌بندی و در حوزه سرای نوآوری، زیرساخت توسعه فناوری در سرای نوآوری، شرکت‌های مستقر در سرا، فضای اختصاصی، میزان تعامل سرای نوآوری با مؤسسات خدمات توسعه فناوری، تعداد نمایشگاه‌های برگزار شده، تعداد افراد درگیر و تعداد سمینارها مدنظر قرار گرفت.

در جشنواره هشتم فرهیختگان و در بخش واحدهای دانشگاهی برتر با محور واحد ویژه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد رتبه برتر را کسب کرد. خبرنگار خبرگزاری آنا به همین مناسبت با امیررضا نقش درباره موفقیت‌ها و دستاوردهای اخیر این دانشگاه در حوزه علمی، پژوهشی و فناوری به گفت‌وگو نشسته است.

گپ و گفت آنا با دكترنقش در پی می‌آید:

آنا: دلایل انتخاب دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد و جنابعالی به عنوان رئیس دانشگاه در جشنواره هشتم فرهیختگان براساس چه شاخص‌ها و مؤلفه‌هایی بود؟

دكترنقش: دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد یکی از موفق‌ترین واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در زمینه پژوهش و فناوری است. این دانشگاه توانسته با استفاده از اعضای هیئت علمی عمدتاً جوان، خلّاق و دانشجویان مستعد در سال‌های اخیر موفقیت‌های ملی و بین‌المللی زیادی را کسب کند.

به‌عنوان مثال می‌توان انتخاب دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد را به‌عنوان واحد برتر پژوهشی در پنج سال متوالی در جشنواره سراسری فرهیختگان و کسب رتبه‌های برتر در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی نام برد.

از جمله شاخص‌های اصلی که موجب انتخاب دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد به‌عنوان واحد برتر شد، شاخص‌های پژوهشی مانند پژوهش‌های کیفی، اثرگذار و مسئله‌محور، شاخص‌های فناوری از جمله مراکز رشد، سراهای نوآوری، محصولات فناورانه، تبدیل علم به ثروت از طریق به‌کارگیری فناوری‌های جدید و شاخص ارتباط مؤثر با صنعت و جامعه بوده است.

آنا: چه شاخص‌هایی موجب موفقیت دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد در عرصه پژوهش و انتخاب به عنوان واحد ویژه برتر شد؟

دكترنقش: شاخص‌هایی که موجب انتخاب دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد به‌عنوان واحد برتر ویژه در هشتمین جشنواره فرهیختگان شد، ارتباط صنعت با دانشگاه و عقد قراردادهای متعدد در قالب طرح‌های پژوهشی برون‌دانشگاهی، تفاهم‌نامه متعدد با صنایع، سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی شهرستان نجف‌آباد، استان اصفهان و کشور، ۱۲مرکز تحقیقاتی فعال در زمینه تولید علم و عقد قرارداد طرح‌های پژوهشی برون‌دانشگاهی و تحقق درآمدهای غیرشهریه‌ای، آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های متعدد و به‌روز در حوزه‌های مختلف فنی و مهندسی، هنر، معماری و شهرسازی و علوم پزشکی هستند.

ارائه خدمات به دانشجویان و صنعت و جامعه، ۵کتابخانه مجهز و به‌روز در حوزه‌های مختلف فنی و مهندسی، علوم انسانی و علوم پزشکی، برگزاری همایش‌های ملی و بین‌المللی متعدد در دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد، مقالات متعدد منتشر شده توسط این دانشگاه در مجلات بین‌المللی،SI(WOS) Scopus. JCR با تعداد ارجاعات بالا، چاپ کتب متعدد تصنیفی، تألیفی و ترجمه‌ای متعدد توسط انتشارات واحد نجف‌آباد و ثبت اختراعات و پتنت‌های متعدد ملی و بین‌المللی معتبر توسط دانشجویان و اعضای هیئت علمی از دیگر شاخص‌هایی است که موجب انتخاب دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد به‌عنوان واحد برتر ویژه در هشتمین جشنواره فرهیختگان شد.

آنا: درباره تازه‌ترین فعالیت‌های پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد که موجب انتخاب برتر شد، توضیح دهید.

دكترنقش: تازه‌ترین فعالیت‌ها و دستاوردهای پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد، انتشار مقالات متعدد در مجلات معتبر داخلی و خارجی با تعداد ارجاعات بالا، ثبت اختراعات معتبر ملی و بین‌المللی توسط استادان و دانشجویان دانشگاه، ارتباطات مؤثر و تنگاتنگ با صنایع و تعریف طرح‌های پژوهشی برون‌دانشگاهی متعدد در راستای رفع مشکلات صنایع و دستگاه‌های اجرایی، حمایت از ایده‌های نو در قالب هسته‌ها و واحدهای فناور در مرکز رشد ساخت تجهیزات پزشکی و سرای نوآوری صنعت ساخت طلا و جواهرات دانشگاه، ۱۲مرکز تحقیقاتی فعال در حوزه‌های مختلف فنی و مهندسی، علوم انسانی و علوم پزشکی، تجهیزات کارگاهی و آزمایشگاهی به‌روز و پیشرفته، کیفی‌سازی تولیدات علمی و تبدیل علم به ثروت در راستای تحقق درآمدهای غیرشهریه‌ای را شامل می‌شود.

قرارگیری هفت عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد در لیست دانشمندان دو درصد برتر جهان، پیشرو در رتبه‌بندی‌های جهانی از جمله نظام‌های رتبه‌بندی یومولتی رنک، وبومتریک، سایماگو و تایمز، سوق دادن پژوهش‌های تحصیلات تکمیلی در راستای رفع مشکلات صنعت و جامعه، حمایت از دانشجویان نخبه و بااستعداد به‌منظور شرکت در مسابقات ملی و بین‌المللی، انتشار چهار مجله علمی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی و دو مجله علمی پژوهشی وزارتینی، چاپ کتب (تصنیف تألیف و ترجمه) حائز رتبه در جشنواره‌های مختلف توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه و الکترونیکی کردن اکثر فرآیندهای پژوهشی از دیگر تازه‌های پژوهشی واحد نجف‌آباد است.

آنا: موانع پیش روی پژوهشگران در کشورمان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

دكترنقش: مهم‌ترین چالش حوزه پژوهش و فناوری نظام‌مندکردن پژوهش در دانشگاه‌ها و هدایت مسیر پژوهش به سمت رفع مشکلات جامعه بوده و اکنون استادان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی بسیار زیادی در سراسر کشور مشغول امر پژوهش هستند و با توجه به آمار موجود و گزارش ۲۰۲۰شاخص جهانی نوآوری، کشور ایران دارای رتبه ۹مناطق (خوشه‌های) برتر علم و فناوری در کشورهای با درآمد متوسط (در حال توسعه نوظهور) و جزء چهار کشور نخست در زمینه تولید علم نانو است.

جایگاه جهانی ایران در حوزه پژوهش و فناوری

با وجود آمار موجود در زمینه تولید علم درصد کمی از این پژوهش‌ها در کشور منجر به رفع مشکلات جامعه می‌شود و آمار موجود نشان‌دهنده ایجاد مسیر و نظامی مشخص به‌منظور هدایت پژوهش‌های دانشگاهی در راستای رفع نیازهای جامعه بوده که این موضوع با مطرح شدن نظام پایش آزاد پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی در مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی کلید خورده است.

سهم ناچیز پژوهش از بودجه سالانه کشور، سهم ناچیز بخش خصوصی در تأمین هزینه‌های تحقیقاتی و پژوهشی، ناقص بودن قوانین موجود کشور در زمینه پژوهش و فناوری و نیاز به بازبینی و وضع قوانین جدید از دیگر چالش‌های موجود بوده که با تحریم‌های ظالمانه اعمال شده صورت گرفته است.

آنا: جایگاه بین‌المللی و جهانی ایران در حوزه پژوهش و فناوری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

دكترنقش: سال‌های اخیر با حمایت‌ها و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته توسط دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان دانشگاهی که بار سنگین آموزش و پژوهش کشور را در کنار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برعهده دارد و مسئله‌محورشدن پژوهش در کشور، روند پژوهش ارتقا یافته و به سمت کیفی شدن حرکت کرده است.

نظام پایش حرکت بزرگی بود که در مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی شکل گرفت و آن را به دانشگاهی پیشرو در عرصه پژوهش‌های کاربردی با رویکرد رفع مشکلات صنعت و جامعه تبدیل کرد.

در این راستا دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد با ورود به نظام موضوعات و چالش‌های صنعت ذوب‌آهن اصفهان، استخراج ۵۳۷زمینه پژوهشی و متعاقب آن حدود ۱۵هزار عنوان پایان‌نامه تحصیلات تکمیلی و ورود به نظام موضوعات ماشین‌آلات کشاورزی سهم بسیار بسزایی در این باره داشته است.

اکنون کشور ما به لحاظ شاخص‌های پژوهش و فناوری در منطقه رتبه مناسبی دارد و در دنیا به لحاظ تولید علم جزء کشورهای مطرح است، هرچند که در زمینه خلق ثروت از علم و تجاری‌سازی محصولات فناورانه نقاط ضعف زیادی وجود دارد که امید است با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته این شاخص‌ها نیز ارتقا یابند.

آنا: توصیه شما برای موفقیت جوانان، دانشجویان و پژوهشگران و دیگر واحدهای دانشگاهی در عرصه پژوهش چیست؟

دكترنقش: با توجه به جوان بودن هرم سنی کشور و ظرفیت بالای نیروی انسانی موجود در دانشگاه‌ها به‌خصوص مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی توصیه بنده به جوانان، دانشجویان و پژوهشگران این است که با غنیمت شمردن فرصت جوانی، انگیزه و نشاط این دوران علاوه بر تحصیل دانشگاهی، خود را به آموزش‌های مهارتی مجهز کنند.

جوانان باید با تیزبینی چالش‌های موجود در کشور را کشف کرده و با استفاده از روش‌های خلّاقانه و ابتکاری راه‌های برون‌رفت از این مشکلات را در سیستم مدیریتی آینده به‌کار گیرند. از سوی دیگر جامعه امروز بیشتر از اینکه به یک فارغ‌التحصیل استخدام شونده نیاز داشته باشد به یک فارغ‌التحصیل کارآفرین استخدام‌کننده نیاز دارد تا بتواند علاوه بر کمک به رفع مشکلات صنعت و جامعه ازجمله تولید و اشتغال، کشور را در مسیر توسعه و پیشرفت مطابق اسناد بالادستی یاری دهد.