فارسی
رویداد «عصر امید» در نخستین تجربه بین‌المللی خود به شکل مشترک بین ایران و عراق برگزار می‌شود. رویدادی که هوش مصنوعی محور اصلی آن قرار داده شده و از روز گذشته به میزبانی دانشگاه نجف اشرف آغاز به کار کرد. اتفاق مهمی که می‌تواند سرآغاز همکاری‌های جدی علمی و فناورانه دو کشور با محوریت دانشگاه آزاد باشد. در آیین افتتاحیه این رویداد یوسف کناوی استاندار نجف اشرف، حیدر عبد ضهد قائم‌مقام وزیر آموزش عالی و تحقیقات علمی جمهوری عراق، بنیان‌گذار، رئیس و تنی چند از مدیران و اساتید دانشگاه نجف اشرف به همراه جمشید صباغ‌زاده قائم‌مقام رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در واحد علوم‌وتحقیقات، فرید نعیمی رئیس دانشگاه آزاد واحد نجف‌آباد، ایمان عطارزاده رئیس مرکز فناوری اطلاعات و شبکه علمی، عبدالله محمدی مدیرکل شبکه پژوهشی و آزمایشگاهی، علی هارون‌آبادی رئیس دانشکدگان هوش مصنوعی و فناوری‌های پیشرفته و برخی از رؤسای دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان‌ها و واحد‌ها حضور داشتند. در این مراسم از دانشگاه‌های فعال در اجرا و برگزاری این رویداد توسط روسای دانشگاه نجف اشرف و واحد نجف آباد تقدیر شد. گزارش «فرهیختگان» از افتتاحیه این رویداد را در ادامه از نظر می‌گذرانید.
از میزبانی همایش‌های علمی استقبال می‌کنیم
یوسف کناوی، استاندار نجف اشرف نیز در این مراسم طی سخنانی گفت: «این همایش در حوزه هوش مصنوعی و پیشرفت‌های علمی برگزار می‌شود و دانشگاه اسلامی نجف بین دانشگاه‌های عراق و نجف پیشرو در زمینه هوش مصنوعی است. پیشرفت‌های علمی در دانشگاه‌های نجف با ورود به حوزه هوش مصنوعی تسریع خواهد شد.»
او اضافه کرد: «استان نجف در شرف پیشرفت‌هایی در حوزه دیجیتال است. ما آماده پذیرایی و استقبال از همایش‌های علمی در زمینه‌های هوش مصنوعی، اقتصاد دیجیتال و امنیت سایبری هستیم.»
استاندار نجف اشرف با بیان اینکه بنده فارغ‌التحصیل دانشگاه نجف در علوم سیاسی هستم، گفت: «امیدوارم دانشگاه اسلامی نجف در حوزه‌های علمی هوش مصنوعی و البته سایر حوزه‌ها پیشرو باشد.»
تعامل خوبی بین ایران و عراق شکل گرفته است
فرید نعیمی، رئیس دانشگاه آزاد واحد نجف‌آباد در مراسم رویداد بین‌المللی عصرامید هوش مصنوعی و کنفرانس بین‌المللی هوش مصنوعی، شهر، صنعت، سلامت و توسعه پایدار طی سخنانی گفت: «باعث افتخارمان است که در رویداد علمی هوش مصنوعی میزبان شما عزیزانیم. از دانشگاه اسلامی نجف و مدیران محترم دانشگاه آزاد اسلامی به‌ویژه دکتر طهرانچی بابت اجازه فعالیت برون‌مرزی در این حوزه تشکر و قدردانی می‌کنم.»
او با بیان اینکه امروز تعامل خوبی بین کشور ایران و عراق شکل گرفت، ادامه داد: «کشور عراق کشور دوست و همسایه ماست و امیدوارم با برگزاری این رویداد تعاملات خوبی بین دانشگاه آزاد و دانشگاه‌های عراق در حوزه هوش مصنوعی شکل بگیرد و اتفاقات خوبی برای شرکت‌های حاضر در این سه روز بیفتد.»
بدون همکاری امکان پیشرفت علمی وجود ندارد
جمشید صباغ‌زاده، قائم‌مقام رئیس دانشگاه آزاد در واحد علوم‌وتحقیقات نیز در این مراسم گفت: «سعادت بزرگی است که دانشگاه آزاد با همکاری دانشگاه اسلامی نجف رویدادی را در حوزه هوش مصنوعی برگزار کردند. هوش مصنوعی از علوم جدیدی است که در دنیا ظهور و بروز پیدا کرده است؛ دانشگاه آزاد در زمینه هوش مصنوعی اراده مصممی دارد تا به همه زمینه‌ها از جمله پزشکی، کشاورزی، امنیت اطلاعات و... ورود کند.» او اظهار کرد: «امروزه دانشگاه آزاد یکی از بزرگ‌ترین مراکز آموزشی جهان به‌خصوص در حوزه تحصیلات تکمیلی است. بیش از یک میلیون و 300 دانشجو در این دانشگاه مشغول به تحصیلند. همچنین 27 هزار استاد در این دانشگاه مشغول به تدریس بوده و 7 هزار آزمایشگاه و کارگاه در واحد‌های دانشگاهی آن مستقرند.» او با بیان اینکه بیش از 430 واحد دانشگاهی در دانشگاه آزاد مشغول به فعالیتند، تصریح کرد: «همچنین 237 مرکز تحقیقاتی در زمینه‌های نانوتکنولوژی و علوم دیگر فعالند. 5 شعبه دانشگاه آزاد نیز درکشور‌های دیگر فعالند که یکی از این شعبه‌ها در کشور عراق تأسیس شده است.» صباغ‌زاده با بیان اینکه 75 سرای نوآوری، 172 مرکز رشد و 179 شرکت دانش‌بنیان در دانشگاه آزاد فعالند، اظهار کرد: «دانشگاه آزاد در 5 سال اخیر به دستور دکتر طهرانچی یک نگاه بنیادی به خود انداخت تا بتواند به نیاز‌های جامعه پاسخ دهد. این حرکت باعث شده است دانشگاه فقط برای آموزش نباشد بلکه به سمت حل نیاز‌های جامعه نیز حرکت کند. یکی از فعالیت‌های این دانشگاه در 5 سال اخیر طرح پویش است. در این طرح دانشگاه در صنعت حاضر شده و دوره‌هایی را گذرانده و در همان صنعت نیز مشغول به کار می‌شود.»
او اضافه کرد: «موضوعاتی که دانشگاه آزاد در چند سال اخیر به آن ورود کرده است در حوزه‌های امنیت شبکه، سایبری، هوش مصنوعی و امنیت غذایی است. همچنین به موضوعات روز دنیا از جمله کوانتوم و فناوری‌های کوانتوم نیز ورود کرده است. ازآنجایی‌که ایران دارای یک اقلیم خشک است به بحث تصفیه آب و باران‌زایی نیز وارد شده‌ایم. این موضوع از جمله موضوعات روز دنیا است که ما نیز به آن مبتلا هستیم.»
قائم‌مقام رئیس دانشگاه آزاد در واحد علوم‌وتحقیقات گفت: «دانشگاه آزاد در میان سایر دانشگاه‌های دنیا رتبه بسیار بالایی دارد. در برخی از رشته‌ها مانند کوانتوم، لیزر و حتی موضوعات ریاضی در میان دانشگاه‌های جهان رتبه اول و دوم را به خود اختصاص داده‌ایم.»
او با بیان اینکه در حوزه پزشکی نیز 2 هزار و 382 عضو هیئت‌علمی مشغول به فعالیتند، خاطرنشان کرد: «90 هزار دانشجو در این حوزه مشغول به تحصیل و 8 بیمارستان با 710 تخت فعال در دانشگاه آزاد فعال است. این موضوع نشان می‌دهد ثروت بسیار بزرگی در اختیار دانشگاه قرار دارد که می‌تواند در حوزه‌های بین‌المللی در کشور همسایه عراق از جمله دانشگاه اسلامی نجف انجام شود.»
صباغ‌زاده با بیان اینکه امروز در دنیا بدون همکاری‌های علمی امکان پیشرفت علم وجود ندارد، توضیح داد: «زیرا مسائل بشر به هم گره می‌خورند. وقتی به مسائل علمی نگاه می‌کنید متوجه می‌شوید که فقط یک منطقه درگیر آن نیستند. به‌طور مثال بحث ریزگرد‌ها جزء مسائلی است که ما را به یکدیگر پیوند می‌دهد. به لحاظ فرهنگی و ارتباطی که فارغ از مسائل سیاسی هیچ دو ملتی وجود ندارد که نزدیک‌تر از ملت ایران و عراق باشند. ما خوشحالیم که این همکاری‌ها در مقیاس وسیع بین کشور ایران و عراق اتفاق افتاده است.»
حوزۀ دیجیتال عراق در شرف یک انقلاب است
حیدر عبد ضهد، قائم‌مقام وزیر آموزش عالی و تحقیقات علمی جمهوری عراق نیز در این مراسم گفت: «وزارت علوم عراق بر همکاری‌های علمی میان دانشگاه‌های عراق و دانشگاه آزاد از جمله هوش مصنوعی تأکید داشته و از آن حمایت می‌کند. از زمان تصدی پست، توسط وزیر علوم تلاش کردیم تا ارتباطات علمی میان دانشگاه‌های ایران و عراق شکل بگیرد. در سال 2021 یک همایش علمی در مشهد با همکاری وزارت علوم برگزار شد و در ادامه و در مورد همین همایش، یک همایش یک‌هفته‌ای نیز در کربلا در سال 2025 برگزار شد.»
او اضافه کرد: «این تبادلات علمی موجب شد علم و فناوری میان دانشگاه‌های ایران و عراق به شکل خوبی رد و بدل شده و شکل بگیرد. همکاری و تحقیقات علمی میان اساتید دانشگاه‌های ایران و عراق در حال شکل‌گیری است و بیش از 139 تحقیق در این زمینه‌ها ایجاد شده است. همکاری در زمینه تحصیلات آکادمیک در دوره تحصیلات تکمیلی و پروژه‌ها و تحقیقات علمی مشترکی میان دانشگاه‌های ایران و عراق شکل گرفته و پیشرفت‌های خوبی داشته است و ما به شدت پیگیر این موضوع هستیم.»
قائم‌مقام وزیر آموزش عالی و تحقیقات علمی جمهوری عراق گفت: «برگزاری همایش هوش مصنوعی طی 3 روز در دانشگاه اسلامی نجف نیز در همین راستا است. بنابراین بر این نوع همکاری‌ها میان دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه نجف تأکید داشته و از رتبه علمی اساتیدی که در این همایش شرکت کردند نیز اطلاعات کاملی در اختیار داریم. این همایش را در حوزه صنعت و بهداشت در کشور عراق گسترش خواهیم داد. عراق در حوزه دیجیتال در شرف یک انقلاب است و ما نیز در این حوزه فعالیت خواهیم داشت.»
فرصت هم‌افزایی برای تقویت توانمندی‌های هوش مصنوعی
علی هارون‌آبادی، رئیس دانشکدگان هوش مصنوعی و فناوری‌های پیشرفته، اظهار کرد: «مرور مختصری بر بحث دانشکده‌های موضوعی در دانشگاه آزاد خواهم داشت و پس از آن، یکی از بحث‌هایی که در حوزه هوش مصنوعی در دهه آینده، برجسته و پررنگ خواهد بود، به عنوان یکی از محور‌های همایش دنبال می‌کنم. از همین رو برای سخنرانی خودم، بحث شبکه‌های اجتماعی و سیستم‌های توسعه‌گر را با عنوان «پیشران‌های شهر‌های هوشمند» انتخاب کرده‌ام.»
او افزود: «در خصوص حوزه دانشکدگان موضوعی، اشاره می‌کنم که این دانشکدگان مسئله‌محور هستند. یکی از دانشکدگان موضوعی، دانشکده هوش مصنوعی و فناوری‌های پیشرفته است. ما در دانشگاه آزاد دارای ۲۹ دانشکده موضوعی هوش مصنوعی هستیم که بر اساس سند ملی هوش مصنوعی، مأموریت‌های مختلفی به آن‌ها تخصیص داده شده است. ما در حال پیگیری این مأموریت‌ها هستیم؛ از جمله بحث سیستم‌های توسعه‌گر.»
رئیس دانشکدگان هوش مصنوعی و فناوری‌های پیشرفته تصریح کرد: «در طول پنج سال اخیر، حوزه‌های مختلف مربوط به مشاغل، دستخوش تغییرات شده‌اند و در پنج سال آینده، بحث ایکامرس و تجارت الکترونیک به همراه مباحث شبکه‌های اجتماعی دستخوش تغییرات قابل توجهی خواهد شد. در گذشته بحث مربوط به وب‌کاوی و وبِ معنایی مطرح شده بود که بسیاری از شرکت‌ها به این مباحث پرداخته‌اند و گردش مالی قابل توجهی را به خود اختصاص داده‌اند.»
هارون‌آبادی خاطرنشان کرد: «امروزه مباحث مربوط به شبکه‌های اجتماعی و سیستم‌های توسعه‌گر هم کنار هوش مصنوعی مطرح می‌شود. مسائل مربوط به حوزه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی را نیز دستخوش تغییر خواهد کرد. یکی از این حوزه‌ها مباحث مربوط به هوش مصنوعی است. یکی از بحث‌ها، وب‌کاوی مبتنی بر کاربرد خواهد بود. در این حوزه، «History» (سوابق) کاربران در شبکه‌های اجتماعی رصد شده و بر اساس علایق کاربران، پیشنهاد‌های مرتبط به آن‌ها داده می‌شود. مباحث مربوط به وب‌کاوی باعث شده که بتوانیم در میان شرکت‌های مختلف، نگاه دقیق‌تری داشته باشیم. شرکت‌هایی که در این زمینه فعالیت دارند، گردش مالی قابل توجهی را به خود اختصاص می‌دهند. شبکه‌های اجتماعی نیز رفتار کاربران را رصد می‌کنند و با چند حرکت شما در شبکه اجتماعی، علایق شما و اطلاعات قابل توجهی رصد می‌شود.»
وی ادامه داد: «در آینده، شهر‌های هوشمند از شبکه‌های اجتماعی ایده خواهند گرفت و سوابق تک‌تک کاربران بر اساس آی‌دی آن‌ها برای ارائه خرید و خدمات، رصد خواهد شد. بحث مربوط به گردش مالی که در اینجا دنبال می‌کنیم، امروزه به گونه‌ای است که می‌دانید شرکت‌هایی مثل «انویدیا» سهامشان در بازار‌های مالی از سهام کشور‌های توسعه‌یافته‌ای مثل آلمان فراتر رفته است. این شرکت تولید تراشه‌های هوش مصنوعی را دنبال می‌کند و شرکت‌های مشابه در آینده نه‌چندان دور، کنار شبکه‌های اجتماعی، نقشه راه شهر‌های هوشمند را ترسیم خواهند کرد.»
رئیس دانشکدگان هوش مصنوعی و فناوری‌های پیشرفته یادآور شد: «آنچه در طول پنج سال آینده شاهد آن خواهیم بود، توجه گسترده هوش مصنوعی به آن‌ها، به‌ویژه استفاده از شبکه‌های مولد تخاصمی و شبکه‌های GAN برای تولید داده‌های غیرواقعی (فیک) است. معلومات واقعی شبکه‌های GAN شبکه‌هایی هستند که با رقابت روی شبکه عصبی، اقدام به ارائه توصیه‌هایی با دقت بالا می‌کنند.»
هارون‌آبادی تأکید کرد: «هنوز تعداد قابل توجهی از داده‌هایی که وجود دارند، به طور کامل پردازش نشده‌اند و انتظار می‌رود که داده‌های فیک ایجاد شود و حجم عظیمی از دیتا را در آینده شاهد باشیم؛ داده‌هایی که بر اساس ناشناخته‌های تفکرات انسانی شکل می‌گیرند. شبکه‌های GAN در حوزه‌هایی که بشر تاکنون نتوانسته در آن‌ها تفکر کند، ورود پیدا خواهد کرد و پیشنهاد‌های مناسبی را ارائه خواهد داد.»
وی افزود: «با ترکیب سه حوزه شبکه‌های گرم مبتنی بر یادگیری عمیق از شبکه عصبی، سیستم‌های توسعه‌گر و شبکه‌های اجتماعی، در پنج سال آینده ما شاهد تحول در حوزه ایکامرس و مشاغل مختلف، از جمله انقلابی در صنعت، دانشگاه، پزشکی و کشاورزی خواهیم بود.»
رئیس دانشکدگان هوش مصنوعی و فناوری‌های پیشرفته در پایان گفت: «اگر کشور‌های منطقه و کشور‌های اسلامی در این زمینه کُند عمل کنند، با توجه به محدودیت‌هایی که جامعه جهانی روی هوش مصنوعی اعمال می‌کند، دچار مشکلات متعددی خواهیم شد و نمی‌توانیم در آینده‌ای نه چندان دور بحث‌های علمی را در این زمینه‌ها تسری بدهیم. این پتانسیل را داریم که در حوزه‌های آموزشی، فناوری و پژوهشی، روابطی با دانشگاه نجف داشته باشیم که منجر به هم‌افزایی این دو مجموعه شود.»
