گروه استانهای خبرگزاری آنا؛ یکی از رویکردهای مهم معاونت فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی، اهمیت به فعالیتهای فرهنگی دانشجویی از طریق تسهیل، تعمیق و گسترش کانونهاست که این مهم با اصلاح آییننامه اجرایی کانونها و ابلاغ آن در شهریور ۹۹ در دستور کار قرار گرفته است. حوزه معاونت فرهنگی دانشجویی واحدهای دانشگاهی در سراسر کشور نیز از فعالیت کانونهای فرهنگی اجتماعی حمایت میکنند و تا حد امکان تسهیلات و لوازم مورد نیاز را در اختیار آنها قرار میدهند.
کانونهای دانشجویی یکی از قالبهای مهم و اثرگذار فعالیتهای دانشجویی هستند که با هدف ایجاد بستر و زمینه مناسب مشارکت دانشجویان در اجرای برنامههای دینی، انقلابی، فرهنگی و هنری دانشگاه ایجاد شدهاند و هرقدر زمینههای فعالیت، وسعت جذب و پاسخگویی به نیاز فرهنگی مخاطب دانشگاهی در کانونها بیشتر دیده شود، طبیعتاً میتواند منتج به فعالیت کیفی بهتر و پاسخگویی بیشتر به سلایق گوناگون باشد.
اکنون هزار و ۴۱۰ کانون فرهنگی اجتماعی در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی سراسر کشور فعال و دارای مجوز، اساسنامه، دبیر و اعضای مشخص هستند.
خبرنگار خبرگزاری آنا در سلسله گزارشها و گفتوگوهایی با دبیران کانونهای فرهنگی اجتماعی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی سراسر کشور، عملکرد، فعالیتها و مأموریتهای این کانونها را در قالب پرونده خبری «کانونهای دانشجومحور» بررسی میکند که در این شماره بخش نخست گفتوگو با زهرا علایی دبیر کانون فرهنگ سلامت دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجفآباد را میخوانیم.
آنا: کانون فرهنگی اجتماعی فرهنگ سلامت را با ذکر جزییات، چگونگی تشکیل و نوع و حیطه کارکرد آن (زمینههای کاری) معرفی کنید.
علایی: کانون فرهنگ سلامت دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجفآباد نهادی است دانشجویی که در قالب اهداف و موضوعات ویژه خود و رعایت آییننامه کانونهای فرهنگی دانشجویان مصوب سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی و زیر نظر مدیریت امور فرهنگی این واحد دانشگاهی، سال ۹۵ راهاندازی و طبق اهداف و خطمشیهای مشخصشده فعالیت خود را آغاز کرد و این جانب سال ۹۹ بهعنوان دبیر کانون فرهنگ سلامت منصوب و آغاز به کار کردم.
آغاز فعالیت کانون فرهنگ سلامت مصادف بود با پاندمی کرونا؛ اما در هفته نخست آغاز فعالیت بهصورت مجازی توانستیم بیش از ۶۰ نفر عضوگیری کنیم و بزرگترین کانون فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجفآباد را تشکیل دهیم، سپس شورای مرکزی کانون از بین افراد مایل به همکاری بهواسطه انتخابات داخلی انتخاب و تشکیل شد. اهداف و آییننامه کانون تنظیم و تدوین و با شعار ارتقای فرهنگ والای سلامت فعالیت خود را آغاز کردیم.
کانون فرهنگی دانشجویی فرهنگ سلامت واحد نجفآباد تاکنون به ۶۰ درصد اهداف جامه عمل پوشانده و در ادامه فعالیت با قدرت بیشتر برای تحقق ۱۰۰ درصدی اهداف گام برمیدارد.
زمینههای فعالیت کانون فرهنگ سلامت را میتوان برگزاری پایشهای سلامتمحور، دریافت امتیاز نشریه، تدوین و نشر مطالب در زمینه سلامت، ایجاد شبکههای مجازی، تهیه و انتشار محتواهای مجازی در ارتباط با موضوعات سلامت، علمی، فرهنگی هنری، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ... شامل تهیه کلیپ، پادکست، پوستر، تراکت و ...، برگزاری همایشهای تخصصی و غیرتخصصی مرتبط با مباحث مختلف سلامتی، برگزاری دورههای متنوع فرهنگی ورزشی با هدف آشنایی دانشجویان با سبک زندگی سالم، برگزاری اردوها، بازدیدهای علمی، فرهنگی و ...و برگزاری بازارچههای خیریه با هدف کمک به بیماران و مصرف درآمد آن در حوزه سلامت نام برد که اهداف و برنامهریزی فعالیتها در بستر این زمینهها پایهریزی میشوند.
بهطور کلی هدف کانون فرهنگ سلامت ایجاد زمینه برای فعالیت دانشجویانی است که مایل به انجام فعالیتهای فرهنگی با محور سلامت هستند؛ اما بهصورت ویژه مهمترین اهداف تشکیل و ادامه فعالیت کانون، شامل سازماندهی و تعمیق فعالیتهای اعضای کانون در راستای هدف اصلی کانون با مبحث سلامتی، شناسایی استعدادها و رفع نیازهای فرهنگی دانشجویان دانشگاه درباره موارد مرتبط با سلامتی، افزایش آگاهیهای فرهنگی دانشجویان دانشگاه در زمینه سلامت، ایجاد شور و نشاط بین دانشجویان از طریق انجام فعالیتهای فرهنگی، آموزش در رابطه با سبک زندگی سالم و روشهای شاد زیستن و آموزشهای مناسب و صحیح در رابطه با کرونا ویروس(پیشگیری، مراقبتهای لازم، چگونگی ابتلا و مدتزمان ناقل بودن و مراقبتهای لازم بعد از بیماری و...) میشود.
ارتقای فرهنگ سلامت و خودمراقبتی با تأکید بر پیشگیری قبل از درمان، تلاش برای تشویق افراد جامعه هدف در راستای رسیدن به شعار سال سازمان جهانی بهداشت(WHO) یعنی سلامتی مردم تا ۱۰ سال آینده بر اساس اهداف این سازمان، برگزاری پایشهای سلامت بهمنظور ارتقای سلامتی، افزایش مهارتهای فردی دانشجویان در راستای حفظ و ارتقای سلامتی بهواسطه برگزاری کارگاهها، وبینارها و افزایش توان روحی، روانی و جسمی بهواسطه برگزاری مسابقات متنوع ازجمله مسابقات ورزشی حتی بهصورت آنلاین و مجازی از دیگر اهداف تشکیل و ادامه فعالیت کانون فرهنگ سلامت بوده و همه تلاش اعضا در راستای تحقق حداکثری این اهداف است.
تاکنون توانستهایم به حداقل ۶۰ درصد اهداف کانون فرهنگ سلامت جامه عمل بپوشانیم و در ادامه با قدرت بیشتر برای تحقق ۱۰۰ درصدی اهداف گام برمیداریم. بهصورت کلی و خلاصه فعالیتهای انجامشده برای تحقق این اهداف شامل برگزاری جلسات تخصصی برای اعضای شورای مرکزی کانون، تولید و عرضه آثار فرهنگی هنری در سطح دانشجویی به مناسبتهای مختلف بهداشتی، مذهبی، جهانی و ...مانند پادکست حقیقت کوثر، نمایشنامه سردار، روز جهانی صلیب سرخ، روز اهدای عضو، اهدای خون و موارد دیگر که بهصورت کامل در رسانههای مجازی کانون منتشر شدهاند، اجرای برنامههای فرهنگی و همکاری در اجرای برنامههای مختلف دانشگاه ازجمله تجلیل از کادر درمان و پرستاران در روز ولادت باسعادت حضرت زینب(س) با حضور مسئولان و ارتباط و همکاری با دیگر کانونهای فرهنگی دانشجویی بهویژه در مناسبتهای مختلف و فعالیتهای وسیعتر ازجمله همکاری با کانون خیریه و بسیج در برنامه اهدای بستههای بهداشتی به زلزلهزدگان سی سخت میشود.
شرکت در همایشها، جشنوارهها و مسابقات دانشگاهی و ملی ازجمله کرسیهای آزاداندیشی و جشنواره رشد و ...، تلاش برای تأمین و تجهیز امکانات مورد نیاز کانون، تلاش برای افزایش تعداد اعضای کانون بهواسطه طراحی فرم عضویت الکترونیک و انتشار و تبلیغ برای عضوگیری، انتشار نشریه کانون با اخذ مجوز از شورای فرهنگی دانشگاه، تلاش برای آمادهسازی و انتشار محتوای علمی و بهروز در زمینه سلامت که شمارههای مختلف فصلنامه کانون در سامانه نشریات دانشجویی بارگذاری شده، انجام تبلیغات و اطلاعرسانیهای فرهنگی در فضای مجازی و.... از دیگر فعالیتهای انجامشده برای تحقق اهداف کانون فرهنگ سلامت بوده است.
بهصورت کلی با توجه به اینکه در چند سال اخیر، فعالیت کانون با پاندمی کرونا همراه شده بود، بیشتر فعالیتها بهصورت مجازی در قالب آمادهسازی محتواهای مجازی توسط اعضای فعال کانون بهصورت، کلیپ، پادکست و ...، برگزاری چالشهای مختلف مرتبط با سلامتی، برگزاری وبینارهای علمی، آمادهسازی و اهدای بستههای بهداشتی، جذب و تشکیل گروههای داوطلب دانشجویی برای مراکز واکسیناسیون، و...بود؛ البته برگزاری بازارچه خیریه، پایشهای سلامتی و بازدید از سلف دانشگاه و موارد چنینی ازجمله فعالیتهای قابل توجه انجامشده در زمان قبل از پاندمی بوده است.
جایگاه ویژه کانونها در پیشبرد برنامه دانشگاه
آنا: جایگاه و وظایف کانونهای فرهنگی اجتماعی در دانشگاه را چگونه ارزیابی میکنید؟
علایی: کانونهای دانشجویی میتوانند بهواسطه حضور دانشجویان بهعنوان نیروی محرکه، جایگاه ویژهای در پیشبرد برنامههای دانشگاه داشته باشند و برنامههای مختلف در زمینههای علمی، فرهنگی، اجتماعی، دینی و مذهبی را با تفکری نوین و خلاقیت بالا، تلاش و پشتکار راسخ به بهترین نحو ممکن پیش ببرند؛ البته با توجه به شرایط حال حاضر پاندمی کرونا کانونها جایگاه خود را بهدرستی پیدا نکردهاند و نیاز به حمایتهای بیشتر از جانب سازمان دارند تا بتوانند با فراغ بال و دست باز برنامهها و طرحهای دانشجویان را در حوزه فرهنگی اجتماعی اجرا کنند. امیدوارم که با بهبود شرایط کرونایی، حضوری شدن دانشگاه و برآورده شدن مطالبات اصلی از سازمان برای رفع موانع موجود و حمایتهای بیشتر، کانونهای فرهنگی جایگاه اصلی خود را به دست آورند.
آنا: کانونهای فرهنگی اجتماعی بهعنوان هستههای فعال تخصصی در دانشگاه چه نقشی در پیشبرد اهداف فرهنگی دانشجویی و توسعه علم دارند؟
علایی: با توجه به اینکه کانونهای دانشجویی از دانشجویان رشتههای مختلف با اهداف و عنوانهای تخصصی متنوع شکل میگیرند، امکان فعالیت در زمینههای تخصصی، فرهنگی و علمی ویژه را دارند و بهعنوان نمونه در هر کانون و متناسب با هدف خاص آن کانون در انتشار محتواهای متناسب با اهداف کانونها در نشر مطالب بهروز علمی در زمینههای تخصصی متنوع را فراهم میکنند.
کانون فرهنگ سلامت با توجه به هدف اصلی فرهنگسازی سلامت در پاندمی کرونا با اطلاعرسانی درست و علمی در این زمینه و انتشار فراخوانانهای همکاری در حوزه سلامت، وبینارهای علمی مانند وبینار با موضوع آزمونهای غربالگری سلامت بانوان به مناسبت هفته ملی سلامت بانوان، وبینار چالشهای واکسیناسیون در همهگیری کرونا و انتشار محتوا در روز جهانی تغذیه با شیر مادر و مواردی از این قبیل نقش بسزایی در انتشار مطالب متنوع در زمینههای مختلف داشته است.
اگر دانشگاه بهدرستی در رابطه با کانونها اطلاعرسانی و تبلیغ کند، دانشجویان از رشتههای مختلف با استعدادها و علایق متفاوت و مهارتهای ویژه جذب کانونها میشوند.
آنا: حمایت از کانونهای فرهنگی اجتماعی دانشجویان را چگونه ارزیابی میکنید و مشکلات و چالشهای مسیر فعالیت خود را چه چیزهایی میدانید؟
علایی: در شرایط کنونی مهمترین مسئله که فعالیت کانونها را تحت شعاع قرار داده شرایط کرونایی حاکم است که با بهبود این وضعیت امکان اجرای فعالیتها با قدرت و تنوع بیشتری ایجاد میشود؛ اما یکی از مهمترین درخواستها، اختصاص قسمتی از مکان هر واحد دانشگاهی بهطور ویژه به کانونهای فرهنگی بوده تا بتوان از بستری کاملاً رسمی و قانونی به تبلیغ و معرفی کانونها و فعالیتهای آنها پرداخت، این امر خود سبب میشود تا دانشجویان و استادان دانشگاه کانونها را به رسمیت بیشتری بشناسند و فعالیتهای مؤثرتری در کانونها اجرا شود.
مشکل دریافت کمکهای نقدی یکی دیگر از مسائلی است که پیشنهاد میشود با افتتاح حساب بانکی به نام کانونهای دانشجویی این امر تسهیل شود. بهعنوان نمونه برای دریافت کمکهای مربوط به بستههای بهداشتی زلزلهزدگان سی سخت به شدت دچار مشکل شدیم به دلیل اینکه حساب اختصاص داده شده به این کار به نام دانشگاه بود و مبلغ ناچیزی جمع شد.
از دیگر مشکلات در مسیر کانونهای فرهنگی اجتماعی ممنوعیت اجرا و پخش موسیقی زنده مجاز در دانشگاه است که با چالشهای اساسی همراه بوده است؛ اما با تعیین قوانینی مشخص و نظارت دقیقتر این ممنوعیت میتواند برطرف شود.
اختصاص بودجه ناکافی یکی دیگر از مشکلات در مسیر فعالیت کانونهاست. باید برای اعضای فعال کانونها امتیاز و مزایایی مانند نمره اضافی در دروس عمومی، تدارک بازدید، تفریح گروهی و تخفیف شهریه و... در نظر گرفته شود؛ چراکه باعث جذب و ترغیب بیشتر اعضا برای شرکت در فعالیتهای فرهنگی میشود. بهطور کلی انتظار ما از سازمان مرکزی دانشگاه حمایتهای بیشتر برای رفع این موانع و حذف قوانین دستوپاگیر است.
آنا: کانونهای فرهنگی اجتماعی چگونه تقویت میشوند تا در پیشبرد اهداف علمی فرهنگی دانشگاه و جامعه موفق باشند.
علایی: اگر دانشگاه بهدرستی در رابطه با کانونها اطلاعرسانی و تبلیغ کند، دانشجویان از رشتههای مختلف با استعدادها و علایق متفاوت و مهارتهای ویژه جذب کانونها میشوند و این امر موجب میشود که در زمان رخداد، اتفاقات و چالشهای روز، کانونها بهصورت متحد در زمینه تخصصی خود فعالیت داشته باشند و در پایان نتایج حاصل از فعالیتهایشان در جامعه نمایان شود.
کانونهای فرهنگی دانشجویی میتوانند با رفع موانع، جذابسازی برنامهها، بهبود فرهنگ و سبک زندگی دانشجویان، گامی بهسوی فرهنگ و سبک زندگی صحیح جامعه بردارند یا زمانی که شاهد ترور شخصیتی قهرمانان جامعه هستیم بهواسطه فعالیتهایی که در کانونها و تشکلهای دانشجویی شکل میگیرد، میتوان آگاهسازی را در جامعه انجام داده و علیه چنین اتفاقات و چالشهایی، جامعهای بسیج و متحد شکل دهیم.
اگر قشر جوان و تحصیلکرده آگاه شود، کل جامعه آگاه میشود. بهعنوان نمونه با توجه به هدف کانون فرهنگ سلامت در زمان پاندمی کرونا افراد فعال کانون متحد و یکپارچه با فرهنگسازی و اطلاعرسانی مناسب توانستند مخالفت با واکسن، ممانعت از انجام پروتکلهای بهداشتی و امتناع از ماسک زدن را کاهش دهند. دیگر فردی مخالف واکسن وجود نخواهد داشت، دیگر فردی از زدن ماسک امتناع نمیکند یا ممانعتی برای انجام پروتکلهای بهداشتی نخواهد داشت.
بصیرت افزایی باید از دانشجوی عضو کانونها آغاز شود
اکنون مشکل اساسی که ملت را تحت شعاع قرار میدهد، تحریمهای ظالمانه، همهجانبه و جنگ روانی بوده که علیه مردم کشور در حال اجراست و نبود آگاهی مردم خود سبب دامن زدن به این جنگ روانی و حرکت بهسوی ناامیدی و افسردگی بیشتر مردم میشود پس مهمترین مسئلهای که باید عملی شود، بصیرتافزایی بین مردم است. بصیرتافزایی باید از دانشجوی عضو کانونها آغاز و در دانشگاه گسترش یابد تا به خانوادهها و در نهایت جامعه ختم شود که جامعهای آگاه و بابصیرت شکل بگیرد.
بهعنوان نمونه در انتخابات اخیر ریاست جمهوری روسیه در پی نفوذ و توطئه آمریکا برای تغییر نتیجه انتخابات، مردم روسیه شرکتهای بزرگ و بینالمللی آمریکا ازجمله مکدونالد را با دورریختن محصولاتش، حمله به فروشگاهها و اخراج همیشگی آن از روسیه تحریم کردند. در نتیجه اگر موانع سر راه کانونها برطرف شود تا بتوانند در مسیر آگاهسازی و فرهنگسازی جامعه گام بردارند در همه زمینههای علمی، فرهنگی، اجتماعی و...موفق عمل میکنند.
اکثر فعالیتهای کانون فرهنگ سلامت در دو سال اخیر بهواسطه شرایط کرونایی در قالب تولید محتواهای مجازی و اطلاعرسانیهای متفاوت در زمینه کرونا و سایر موارد مرتبط در حوزه بهداشت و درمان و سلامتی بوده است.
آنا: نحوه همکاری مسئولان مربوط (حوزه فرهنگی دانشجویی دانشگاه) در دانشگاه با کانون متبوع شما چگونه بوده است؟
علایی: مسئولان دانشگاه اعم از رئیس، معاون فرهنگی دانشجویی، کارشناس فرهنگی اجتماعی، استاد مشاور کانون و مدیران سابق و کنونی فرهنگی اجتماعی در نشستهای صمیمانه با دبیران کانونها، گوش کردن به صحبتها و نقد دانشجویان نهایت حمایت و همکاری را با کانون فرهنگ سلامت داشته و همیشه علاوه بر حمایت، زمینه را برای فعالیت آزادانه و با فراغ بال دانشجویان فراهم کردهاند.
آنا: چنانچه فعالیتهای اجتماعی، علمی، فرهنگی، افتخارات، موفقیتها و دستاوردهایی داشتهاید، تشریح کنید.
علایی: کسب رتبه برتر کشوری بهعنوان دبیر برتر و کانون برتر و کسب رتبه نخست کشوری در رشته پادکست توسط راحله سادات فاطمی نتایج شرکت در جشنواره رشد کانونهای فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی بود. با شرکت در جشنواره سراسری نشریات دانشجویی قلم از طریق مجله آفتاب(مجله دانشکده پرستاری مامایی) رتبه نخست را در بخش علم و پژوهش کسب کردیم.
از سوی دیگر کسب سایر رتبههای برتر کشوری توسط اعضای کانونهای فرهنگی دانشجویی(مانند ستایش گرک یراقی در رشته شعر و شیما ایوبیان در رشته خبرنگاری)، حضور فعال و پرشور تیمهای کانون فرهنگ سلامت در رویداد ملی کرسیهای آزاداندیشی و راهیابی به مرحله کشوری از دیگر فعالیتهای تأثیرگذار اعضای کانون سلامت دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجفآباد بوده است.
حضور داوطلبانه در خط مقدم مقابله با کرونا
آنا: آیا در کانون فرهنگ سلامت موفق به تولید محصول و یا موفقیتهای دیگری شدهاید؟
علایی: در این دو سال بیشتر فعالیتهای کانون بهواسطه شرایط کرونایی در قالب تولید محتواهای مجازی و اطلاعرسانیهای متفاوت در زمینه کرونا و سایر موارد مرتبط در حوزه بهداشت و درمان و سلامتی بوده و محتواهای مجازی متفاوتی بهصورت کلیپ پادکست و...در زمینههای سلامتی و مناسبتهای مختلف فرهنگی دینی مذهبی یا جهانی تولید و منتشر کردهایم که بهصورت کامل در صفحه کانون قابل مشاهده هستند.
موفقیت بزرگتر، حضور داوطلبانه دوستان عضو کانون در خط مقدم مقابله با کرونا بوده که هر کدام به هر نحوی که توانستهاند چه بهصورت کار در بیمارستان در بخشهای کرونایی و پساکرونا و چه بهصورت شرکت داوطلبانه در واکسیناسیون عمومی فعالیت داشتهاند. تهیه و اهدای بستههای بهداشتی شامل دستکش و الکل به خیریه بیماران سرطانی، تهیه و اهدای بستههای بهداشتی شامل ماسک و الکل به زلزلهزدگان سی سخت هم ازجمله این اقدامات بوده است.
علایی: از همه دوستان شورای مرکزی کانون و سایر اعضای فعالی که در مدت دو سال اخیر فعالیت در راستای پیشبرد و بهبود فعالیتها، کانون را همراهی کردند، نهایت تشکر را دارم و قدردانی میکنم از همه دوستان دانشکده پرستاری و مامایی و مسئولان این دانشکده که نهایت همکاری را در اجرای برنامهها با کانون فرهنگ سلامت داشتند.
به گزارش آنا، سلسله گزارشها و گفتوگوهای خبرگزاری آنا درباره فعالیتها، عملکرد و چالشهای کانونهای فرهنگی دانشجویی واحدهایی دانشگاهی با عنوان «کانونهای دانشجومحور» در اختیار اداره کانونهای فرهنگی-دانشجویی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی نیز قرار میگیرد. با توجه به بیان برخی از مشکلات از سوی دبیران کانونها در مسیر فعالیت دانشجویان - که معمولاً موردی است- دانشجویان و فعالان فرهنگی در کانونها میتوانند در تماس با شماره ۴۷۳۵۱۴۲۴ پیگیر رفع و حل مشکلات خود در کانونهای فرهنگی دانشجویی باشند.